Dưới chân Cột cờ Quốc gia Lũng Cú, cực Bắc của Tổ quốc thuộc xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, có một ngôi làng thần kỳ thường được miêu tả trong truyền thuyết. Tên nó là Lô Lô Chải.
Làng nằm ẩn mình trên cao nguyên đá của tỉnh Hà Giang và được coi là một trong những ngôi làng xa xôi nhất phía Bắc Tổ quốc. Du khách tới bản có thể dễ dàng nhận ra cột cờ cách đó khoảng 1,4 km.
Ngôi làng có một số điểm tham quan tuyệt vời, với màu xanh trải dài trên núi đá, chưa kể đến văn hóa và kiến trúc độc đáo.
Lô Lô Chải cũng đã trở thành làng du lịch văn hóa cộng đồng với các loại hình nhà dân.
Con đường chính dẫn vào trung tâm làng trồng đầy hoa cúc. Du khách nên đi qua con đường với tốc độ nhàn nhã và ngắm nhìn ngôi làng. Họ sẽ nhận ra những ngôi nhà trinh tường quen thuộc hiện ra sau hàng rào đá, trước nhà treo ngô và trồng đào trước mặt.
Gần làng có một hồ nước tự nhiên rộng lớn khiến không khí trong lành hơn.
Với địa hình đồi núi khó khăn, thời tiết xấu thường xuyên, đặc biệt là vào mùa đông, người dân địa phương sống tự cung tự cấp bằng trồng ngô, lúa và rau.
Theo ông Sin Di Gai, người đứng đầu bản Lô Lô Chải, thôn có gần 100 hộ gia đình, trong đó khoảng 90% là người dân tộc Lô Lô.
Làng Lô Lô Chải là nơi duy nhất trong tỉnh còn lưu giữ truyền thống của người Lô Lô với những ngôi nhà bằng đất nung, mái đất nung, hàng rào đá, các ngành nghề truyền thống như thêu thùa, làm đồ gỗ; và các lễ hội truyền thống như lễ cung than rung (lễ cúng rừng), lễ mung lua moi (lễ mừng lúa mới).
Theo Trần Văn Mạnh, một du khách bụi Hà Nội, du khách nên ngủ một đêm tại làng để trải nghiệm cuộc sống thường ngày của người dân nơi đây.
“Thức dậy bên tách trà, nhìn thấy những người già trầm tư, trẻ con nhí nhảnh cũng như những người phụ nữ đang nhuộm vải, làm bánh, bạn sẽ rất vui khi nhận thấy cuộc sống rất đơn giản. Thời gian dường như đang đứng yên ở đây”, Mạnh nói.
Mạnh cho biết ở Lô Lô Chải có rất nhiều homestay như Homie homestay, Cực Bắc, Sister’s homestay và Bar cũng như homestay Lô Lô Chải.
Các homestay được thiết kế, cải tạo trên nền móng sẵn có của những ngôi nhà do người Lô Lô xây dựng.
Ngoài trải nghiệm văn hóa, du khách còn được thưởng thức các món ăn truyền thống địa phương như thịt gà, thịt lợn đen, thịt trâu, rượu hoa kiều mạch, rượu ngô.
Vào các buổi tối cuối tuần, các buổi biểu diễn văn nghệ diễn ra tại nhà văn hóa làng.
Theo anh Mạnh, đến Lô Lô Chải bạn nên ghé qua quán cà phê Cực Bắc là địa điểm nổi tiếng nhất làng.
Người sáng lập quán cà phê này là Yasushi Ogura người Nhật, người yêu Hà Giang bởi vẻ đẹp hoang sơ và nét văn hóa đặc sắc của cộng đồng các dân tộc địa phương. Anh đầu tư tiền của mình để giúp gia đình Địch Di Chiến xây dựng một quán cà phê nhằm cải thiện cuộc sống của người dân địa phương và thúc đẩy du lịch cộng đồng.
Quán là bản nâng cấp của nhà Chiến. Kiến trúc ban đầu của ngôi nhà vẫn được giữ nguyên với hàng rào bằng đá và tường dày giúp giữ ấm vào mùa đông và mát mẻ vào mùa hè.
Sau đó Ogura mời người đến dạy tiếng Anh cho Lục Thị Vân, vợ Chiến, cũng như cách pha cà phê và đồ uống. Sau đó, Ogura đã bàn giao toàn bộ hoạt động kinh doanh cho vợ chồng Vân.
Trước quán cà phê ngồi những cây đào già. Vào mùa xuân, chúng có nhiều hoa màu đỏ thẫm, còn vào mùa hè, chúng ra nhiều quả.
Nhờ nền văn hóa hữu tình và kiến trúc độc đáo, những năm gần đây vẻ đẹp của Lô Lô Chải đã được nhiều du khách biết đến và là địa điểm không thể bỏ qua khi đến Hà Giang.
